Moneta środkiem antykoncepcyjnym antyku
„Z relacji historyków rzymskich wiadomo, że aborcja była nielegalna, a używanie środków antykoncepcyjnych – zabronione”, pisze Józef Medwid w książce „Ciekawostki numizmatyczne”, wskazując na śmiałą czterodrachmową monetę, która to bez skrępowania udowodni.
Postępowym ośrodkiem antyku okazała się położona w północnej Afryce Cyrena, na której wzgórzach rosła roślina przez Greków nazywana silphion, a przez Rzymian silphun. Jak wynika z zachowanych źródeł, sok z tego gatunku był tak skutecznym środkiem zapobiegania ciąży, że z Cyreny rozwożono go w całym regionie śródziemnomorskim, żądając zapłaty w srebrze przewyższającej jej ciężar.
„Próbowano ją uprawiać w Grecji i Syrii, ale bezskutecznie. Roślina rosła jedynie w okolicach Cyreny, dopóki nie została całkowicie wyzbierana. Jej utrata była dotkliwym ciosem dla gospodarki Cyreny” – podaje Józef Medwid, dodając, że o znaczeniu tego soku dla cyrenejskiego budżetu świadczy właśnie fakt, że kształt rośliny wybito na monecie. Silphion miał stać się symbolem Cyreny, podobnie jak symbolem Ateny jest sowa – a jego związek z rozmnażaniem został przedstawiony na czterodrachmowej monecie, na której kobieca sylwetka lewą ręką wskazuje na swoje łono, a prawą dotyka rośliny. O skuteczności soku wypowiadał się m.in. działający w I w. n. e. Sornaus z Efezu, który podawał na niego nawet kilka przepisów.
Gdyby w ten antykoncepcyjny wątek należało jeszcze wpleść inwestycje alternatywne, trzeba zrobić rozeznanie w dostępności na rynku. W różnym stanie zachowania, monety z przebojową rośliną kosztowały na styczniowych aukcjach od 550 do 4,6 tys. USD, według Coin Archives.
Na planowanej na 8 lutego aukcji w monachijskim Gerhard Hirsch Nachfolger wystawione zostaną dwa egzemplarze: złote 4 obole (na zdj.) ze spodziewaną ceną ok. 4,8 tys. EUR i tetradrachma za 13 tys. EUR. Czarodziejska roślina antykoncepcyjna znajduje się na jednej stronie obu monet.
fot. Gerhard Hirsch Nachfolger
