Zainwestuj w biust, jak kochanek cesarza
Kiedy młode ciało Antinousa opadło na dno Nilu był rok 130. Cesarz Hadrian ustanowił wtedy na jego cześć gwiazdozbiór, wniósł świątynie dla kultu jego piękna, a miejsce, w którym wydarzył się urywający ich relację dramat nazwał Antioopolis. Młodzieniec, którego romans z władcą imperium aprobowała nawet cesarzowa, uwieczniony został w profilach wybijanych na monetach i rzeźbach, z których tylko jedna z ocalałych ma wyrytą inskrypcję, bezspornie wskazującą, że odkuty w latach 130-138 wizerunek to Antinous. Jego cena na aukcji w Sotheby’s wyniosła z prowizjami ponad 23,8 mln USD.
Biust – bo tak w kontekście rzeźby mówi się też na popiersie – zwrócony jest nieznacznie w lewą stronę, oczy mają obrys migdałów, brwi są proste, a bujne włosy z białego marmuru opadają zgrabnymi kaskadami fal, przesłaniając czoło. Na okrągłej podstawie wyryto grecki napis „M. Lucius Flaccus bogowi Antinousowi”, co można uzasadnić włączeniem młodzieńca w poczet herosów, które dekretem Hadriana nastąpiło natychmiast po jego śmierci.
Jak wskazują eksperci z Sotheby’s, sam fakt, że eksponowana publicznie rzeźba została podpisana nazwiskiem autora, świadczy, że wykonawca musiał cieszyć się stosownie silną pozycją – kwestia, która jest już bardziej tajemnicza, to użycie greki. W okresie powstania popiersia, jego twórca mógł posłużyć się stosowaną w oficjalnych okolicznościach łaciną, jednak fakt, że inskrypcja wyryta jest po grecku tłumaczony jest m.in. dążeniem, żeby każdy z widzów ją rozumiał. Inna droga wyjaśnień wskazuje na chęć uhonorowania cesarza Hadriana, którego zamiłowanie do greckiej kultury było jedną z cech, z jakich słynął.
Gdyby do trafności wyboru popiersia jako potencjalnej inwestycji alternatywnej pozostawała jeszcze jakaś wątpliwość, warto dodać, że podobne – choć pozbawione inskrypcji – biusty wystawia kilka muzeów: Narodowe Muzeum w Atenach, Prado i Luwr. W związku z tym, że urodny kochanek Hadriana przetrwał w pamięci jako prawdziwie uzasadniony symbol młodzieńczego piękna, król Fryderyk II ustawił jego posąg tuż pod oknami własnego gabinetu, w otoczeniu pałacu Sanssouci i jego obsesyjnie uporządkowanych roślin.
fot. Sotheby’s
