Co to saperavi? Gruzińskie wina w pięć minut
Saperavi to nazwa winogron, wino wytrawne czy region zanurzony w mleku mgły po same dachy? Kiedy etykiety mówią w języku spod Kaukazu, przyda się ekspresowy skrót: gruzińskie wina w kilka minut.
„Jak w żadnym innym państwie, w Gruzji wino jest częścią świadomości narodowej. Wysoka jak dom statua patronki Gruzji Kartlis Dedy znajduje się na wzgórzu wznoszącym się ponad Tbilisi. Przyjaciołom wręcza ona dzban z winem, wrogom grozi mieczem.
Dowodów na to, że to kolebka uprawy winorośli, dostarczyło zaskakujące znalezisko: w starym pudle, znajdującym się w piwnicy Instytutu Uprawy Winorośli w Tbilisi, znaleziono liczące 7000 lat pestki winogron.”
fr. „Wino”, André Dominé
Winiarskie regiony Gruzji
Express: Główny winiarski region to Kachetia.
Chcąc oszczędzić pamięć, trzeba zacząć od zamglonego regionu Kachetia, bo z podnóża Kaukazu, który osłania stoki przed zimnymi podmuchami z Rosji, pochodzi 70 proc. rocznej produkcji gruzińskiego wina. W środkowej części kraju o cieplejszym klimacie rozkładają się pola Kartli, przy zachodniej granicy leży Imeretia, a przy północnej – Racza-Leczchumpi, region słynący z win o wysokiej zawartości cukru.
Gruzińskie odmiany winorośli
Express: Najpopularniejszy gruziński szczep to saperavi.
Kiedy winiarska historia sięga amfor starożytnych Greków, trudno nie spodziewać się mętliku szczepów. Szczęśliwie dla niecierpliwych, dla ogólnego oglądu wystarczy znać trzy odmiany:
Rkatsiteli – dające wyważone, pełne wyrazu odmiany białych win, o klasycznie wyraźnej cierpkiej nucie; zastosowanie nowoczesnych metod winifikacji pozwala uzyskać wina o lekko kwiatowej nucie i pełnym owocowym smaku, łagodne i harmonijne.
Mtsvane – często białe wina z tej odmiany mają zielony odcień, nutę mineralną i mocny aromat owoców pestkowych, np. żółtych śliwek.
Saperavi – z tej najbardziej rozpowszechnionej w kraju odmiany czerwonej produkuje się głębokie, trwałe wina. Na odpowiednich glebach przejmuje tony mineralne i przypomina wtedy Bordeaux.
– „Wino”, André Dominé
Gruzińskie wino spod trawy
Piwnice, nad którymi pada deszcz i kołują jaskółki?
Tradycyjnie, gruzińskie wino fermentuje w kwevri – zbiornikach zakopanych aż po brzegi w ziemi.
W kwevri ląduje wszystko: owoce, łupiny, łodyżki – rzeczywiście wszystko. Powstały w ten sposób produkt ma wysoką zawartość tanin i smak, z którym chyba trzeba dorastać od samego urodzenia, żeby go polubić.
W najlepszym wydaniu okazuje się jednak zaskakująco dobrym trunkiem. Jest zupełnie inny niż wino produkowane metodami przemysłowymi i – o ile nie zdarzy się cud – nie ma szans długo przetrwać.
– Hugh Johnson, „Wielki atlas świata win”
Wszystkie wina są dziećmi Gruzinów?
Wszystkie wina na językach – jak potwierdzają badania, nazwa trunku wywodzi się z gruzińskiego słowa gvino i padała nad blatami różnych lokali znacznie wcześniej, niż podejrzewano. Wino spod Kaukazu zamawiali starożytni perscy i greccy handlarze, a obowiązkowy w winiarskiej historii wątek klasztorny rozpoczął się już w początkach IV wieku, kiedy przy tamtejszych winoroślach zakrzątali się mnisi, krzewiący tak zwyczaje chrześcijańskie, jak i barowe uciechy doczesności.
Do dna, towarzysze
Przymykając nietrzeźwe oko na jakość, Związek Radziecki rozprężał się po pracy przy pomocy gruzińskiego wina – na tyle regularnie, że do połowy lat 80. powierzchnia upraw zdołała się podwoić, żeby następnie boleśnie się skurczyć po antyalkoholowej kampanii Gorbaczowa, doprowadzającej do tego, że zamiast winorośli stoki rodziły melony. Kilkadziesiąt lat później apetyt Rosjan znów zapewniał gruzińskim winiarzom bezdenny popyt, a kiedy wchłaniał już blisko 80 proc. tamtejszej produkcji, biesiadę przerwało embargo, spuszczone jak topór w 2006 r.
Najlepsze gruzińskie wino?
Według podsumowania not krytyków, najlepsze wino Gruzji pochodzi z winnicy Vinoterra, a jego przeciętna cena za butelkę to niecałe 70 zł. Najpopularniejsze, według statystyk „Wine Searcher”, jest saperavi od Marani, a najdroższe – Tchotiashvili Rcheuli Qvevri z ceną powyżej 160 zł.
